Vennoot in een vof of van plan om toe te treden? Pas op voor eventuele aansprakelijkheden!

Een vennootschap onder firma (vof) is een onderneming, opgericht door in ieder geval twee of meer vennoten. Iedere vennoot brengt iets in, dit kan geld zijn maar het is ook mogelijk om dit in de vorm van arbeid, goederen of kennis te doen. Voor het oprichten van een vof is geen startkapitaal nodig en het oprichten van een vof is in principe vormvrij. Dit betekent dat dit zowel mondeling als schriftelijk kan. Om onduidelijkheden te voorkomen wordt uiteraard geadviseerd om afspraken schriftelijk vast te leggen in een vof-akte. In de vof-akte wordt onder andere vastgelegd wat de vertegenwoordigingsbevoegdheden van de vennoten zijn, afspraken met betrekking tot uittreding en toetreding van nieuwe vennoten, regels bij ziekte en arbeidsongeschiktheid etc.

De vof heeft een afgescheiden vermogen. Naast het afgescheiden vermogen van de vof heeft elk van de vennoten ook zijn of haar eigen privévermogen. Op het moment dat het vermogen van de vof onvoldoende blijkt om schulden te betalen, dan kunnen de vennoten persoonlijk worden aangesproken op hun eigen vermogen.

De vennoten van een vof zijn ook hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de vof. Dit betekent dat een crediteur die een vordering heeft op de vof die de vof niet kan betalen, ieder van de vennoten aan kan spreken tot betaling van het gehele bedrag. U kunt als vennoot van een tweepersoons vof dus niet volstaan  met de mededeling: ‘Ik betaal de helft en de andere helft moet je maar op mijn compagnon verhalen’.

Houdt rekening met uw hoofdelijke aansprakelijkheid. Mogelijk bent u aansprakelijk voor schulden waar u geen weet van heeft.

Aansprakelijk voor schulden ontstaan voor toetreden
Tot voor kort bestond er decennialang onduidelijkheid over de vraag of een later toegetreden vennoot ook aansprakelijk was voor schulden welke reeds voor zijn toetreden waren ontstaan. Begin dit jaar heeft de Hoge Raad een heel belangrijk arrest gewezen en een einde gemaakt aan de onduidelijkheid over de vraag of nieuwe vennoten van een vof (en nieuwe beherend vennoten van een commanditaire vennootschap) ook hoofdelijk aansprakelijk zijn voor schulden die zijn ontstaan voordat de nieuwe vennoot toetrad. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat een later toegetreden vennoot ook aansprakelijk is voor de schulden die al voor zijn toetreden bestonden of zijn ontstaan.

De positie van de schuldeisers wordt door deze uitspraak als het ware versterkt. Kon een schuldeiser eerst enkel proberen om zijn vordering op de vof en op de oude vennoten te verhalen; met deze uitspraak kan de schuldeiser zich ook tot de later toegetreden vennoot wenden.

Het advies is dan ook: doe grondig onderzoek naar de financiële situatie van de vof voordat u als vennoot toetreedt. Denk hier niet te makkelijk over. Neem op het moment dat u toetreedt tot een vof een bepaling op in de vof-akte, waarin uw aansprakelijkheid voor reeds bestaande schulden contractueel wordt uitgesloten. Dit heeft weliswaar geen effect jegens de schuldeisers, maar wel intern jegens de andere vennoten.

Aansprakelijk voor schulden ontstaan na uittreden
Iets langer geleden heeft de Hoge Raad zich in een ander arrest ook al uitgelaten over de vraag of een vennoot nog aansprakelijk kan zijn voor schulden van de vof, terwijl de vennoot al is uitgetreden en officieel geen deel meer uitmaakt van de vof.

Ook hier heeft de Hoge Raad bevestigend op geantwoord. In het geval waar de Hoge Raad over moest oordelen, betaalde de vof geen huur meer aan de verhuurder. De verhuurder sprak de vof, alsmede de vennoten aan met wie de verhuurder destijds de huurovereenkomst sloot. De Hoge Raad oordeelde dat de vennoot die inmiddels weliswaar was uitgetreden, toch aansprakelijk was voor de schuld die hij destijds in zijn hoedanigheid van vennoot van de vof met de verhuurder was aangegaan. Hoewel de vennoot dus inmiddels geen deel meer uitmaakte van de vof was hij volgens de Hoge Raad nog wel aansprakelijk voor de huurvordering van de verhuurder. De vordering vloeit volgens de Hoge Raad voort uit de overeenkomst die voor de uittreding is gesloten.

Ook in dit geval is het verstandig om duidelijke afspraken te maken met de vennoten en met bijvoorbeeld in dit geval de verhuurder op het moment dat u de vennootschap verlaat.

Conclusie
Weet waar u aan begint, wanneer u besluit om tot een bestaande vof toe te treden. Vraag de vennoten om de boekhouding en maak afspraken over de aansprakelijkheid voor eventueel bestaande schulden. Indien u van plan bent om uit de vennootschap te stappen is het van belang dat u gevrijwaard wordt voor aansprakelijkheden die ontstaan na uw vertrek en dat voor de reeds bestaande contractanten van de vof duidelijk is dat u bent uitgetreden en dat zij zich niet meer tot u kunnen wenden.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met een van de leden van de praktijkgroep Ondernemingsrecht en Insolventierecht.

Voor meer blogs over Ondernemingsrecht en Insolventierecht: klik hier

Deze blog is met aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van  algemene en informatieve aard. De informatie in de blog kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in de blog dient derhalve niet als juridisch advies te worden beschouwd. Daniels Huisman aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit de blog.