Whoa-akkoord bij vennootschap onder firma – de positie van de vennoten

Deze blog gaat over de positie van de vennoten in een vennootschap onder firma (hierna: “vof”) bij toepassing van de Wet homologatie onderhands akkoord (hierna: “Whoa”). Dit doe ik aan de hand van een uitspraak[1] over de herstructurering van schulden van een vof. In mijn voorbeeld gaat het om een vof die een horecabedrijf exploiteert en in zwaar weer verkeert. Ik ga in op toepassing van de Whoa, met als toevoeging de verlening van finale kwijting aan de vennoten. Het is interessant omdat de toegepaste werkwijze voorziet in een praktische oplossing voor een actuele uitdaging (onderneming in nood vanwege corona) en tegelijk voor een tientallen jaren oude uitdaging (de hoofdelijke aansprakelijkheid van vennoten van een vof). De Rechtbank Oost-Brabant heeft het aangeboden akkoord positief beoordeeld en bij vonnis van 22 november 2022 verbindend verklaard (gehomologeerd).

Positie vof en vennoot voor wat betreft rechten en plichten
Een vennootschap onder firma heeft geen rechtspersoonlijkheid. Zij is een bij overeenkomst aangegane rechtsverhouding strekkende tot uitoefening van een bedrijf onder gemeenschappelijke naam in een duurzaam samenwerkingsverband. Een vof is derhalve geen rechtspersoon en dus niet een zelfstandig drager van rechten en plichten. Een overeenkomst met de vof moet dan ook worden aangemerkt als een overeenkomst ‘met de gezamenlijke vennoten in hun hoedanigheid van vennoten’ (HR 27 april 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV5569). De vof heeft wel een (van de vermogens van de vennoten) afgescheiden vermogen. De schuldeisers van de vof hebben tegen ieder van de vennoten twee samenlopende vorderingsrechten: een vorderingsrecht tegen de gezamenlijke vennoten dat verhaalbaar is op het afgescheiden vermogen (het vof-vermogen) en daarnaast een vorderingsrecht tegen de vennoten persoonlijk.[2]

Kwijting vof onder akkoord is geen kwijting jegens vennoot
De faillissementswet bepaalt dat de schuldeisers die door een akkoord worden verbonden daarmee niet hun rechten op derden prijsgeven (art. 160 Faillissementswet). Hun vordering op de vennoten is zo’n recht op een derde en wordt in beginsel dus niet prijsgegeven. Sanering van de schulden van de vof leidt dus niet automatisch tot een oplossing voor de aansprakelijkheid van de vennoten. Een vennoot staat na een geslaagd akkoord dus nog steeds met het privévermogen in voor het deel dat niet op het gemeenschappelijk (vof-)vermogen wordt verhaald.

Kwijting vennoten krachtens derdenbeding
Het horecabedrijf is met behulp van een externe financier, onder voorwaarde van een verbindend akkoord, verkocht aan een nieuw op te richten besloten vennootschap.

Het probleem van de hoofdelijk aansprakelijke vennoten is opgelost door de kwijting voor de vennoten overeen te komen met gebruik van een derdenbeding. Eenvoudig en doeltreffend.

De rechtbank begrijpt dat zo dat de vennoten in hun hoedanigheid van vennoot een akkoord aanbieden. Dus slechts voor hun zakelijke schulden. Na uitvoering van het akkoord is door de schuldeisers van de vof kwijting verleend aan zowel de vof als aan de vennoten. De vennoten bieden privé dus geen akkoord aan, omdat hun privé schuldeisers niet zijn betrokken.

Overweegt u een onderhands (dwang)akkoord aan te bieden of bent u als (beoogd) financier of belanghebbende betrokken? Mark Loef is advocaat ondernemings- en insolventierecht. Hij heeft ruime ervaring als curator en staat (belanghebbenden bij) ondernemingen in zwaar weer bij. Neem gerust contact met hem op, of met een van zijn collega’s van de praktijkgroep insolventierecht.

---

[1] Rechtbank Oost-Brabant, 22 november 2022, ECLI:NL:RBOBR:2022:5331

[2] Rechtbank Oost-Brabant, 22 november 2022, ECLI:NL:RBOBR:2022:5331, r.o. 4.4

Deze blog is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van  algemene informatieve aard. De informatie in de blog kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in de blog dient derhalve niet als juridisch advies te worden beschouwd. Daniels Huisman aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit de blog.