Rijbewijs ingevorderd: Wat nu?

Het is een mooie zonnige dag en je besluit een motorrit te maken. Op een prachtige dijkweg geniet je van de omgeving. Maar dan wordt je staande gehouden vanwege een (vermeende) overschrijding van de aldaar toegestane maximale snelheid. De maximum snelheid blijkt ter plaatse 60km/h te zijn. Tot overmaat van ramp volgt er een mededeling dat het rijbewijs vanwege deze (voornoemde vermeende forse) snelheidsovertreding onmiddellijk wordt ingevorderd. Wat nu?

Op grond van de Wegenverkeerswet (WVW) heeft de politie de mogelijkheid om een boete op te leggen en – in bepaalde gevallen – zelfs de mogelijkheid om een rijbewijs in te vorderen. Het rijbewijs kan direct worden ingevorderd indien:

• iemand een snelheidsovertreding van meer dan 50 km/h heeft gemaakt. (Voor bromfietsen geldt dit overigens bij 30 km/h of meer te hard rijden);
• een alcoholgehalte wordt geconstateerd van meer dan 1,3 promille (570 µg/l), of 0,8 promille (350 µg/l) bij beginnende bestuurders en bestuurders aan wie deelname aan het alcoholslotprogramma (ASP) is opgelegd;
• er een verdenking is van het rijden onder invloed van andere stoffen die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden, zoals medicijnen of drugs;
• iemand medewerking aan een alcoholonderzoek (blaastest of bloed- of urineonderzoek) weigert;
• bij een verkeersongeval aanwijzingen zijn dat de bestuurder grote fouten heeft gemaakt;
• iemand zich schuldig heeft gemaakt aan gevaarlijk rijgedrag.

Vanaf het moment dat het rijbewijs is ingevorderd is het verboden om een motorvoertuig (dus ook een bromfiets of tractor) te besturen. Ook al is het rijden van een motorrijtuig noodzakelijk voor uw werk. Bij invordering van het rijbewijs stuurt de politie het rijbewijs binnen 3 tot 5 dagen naar de officier van justitie veelal bij het Parket CVOM (het Parket Centrale Verwerking Openbaar Ministerie is hét expertisecentrum over verkeer en vervoer van het OM). De officier van justitie zal dan binnen 10 dagen moeten beslissen of het rijbewijs voor langere tijd wordt ingehouden, dan wel wordt teruggestuurd. De officier van justitie zal zijn beslissing baseren op de binnen het OM geldende richtlijnen, zonder dat de persoonlijke omstandigheden van de betrokkene in acht worden genomen.

Wat kan ik doen naar aanleiding van de invordering van het rijbewijs door de politie?
Binnen de genoemde termijn van 10 dagen kan er een verzoek tot teruggave worden ingediend bij het CVOM. Middels dit verzoek kan de officier van justitie overtuigd worden het rijbewijs (ommegaand) terug te geven. Een grondslag voor teruggave zou kunnen zijn dat u het rijbewijs zeer dringend nodig heeft, bijvoorbeeld voor uw werk, waarbij er soms zelfs ontslag dreigt.

En, wat als de officier van justitie toch onverkorte inhouding van het rijbewijs besluit?
Tegen de beslissing tot inhouding van de officier van justitie is het mogelijk om een (zogeheten) klaagschrift, met daarin een verzoek tot teruggave van het rijbewijs, in te dienen bij de rechtbank. Er wordt vervolgens een (raadkamer)zitting gepland door de rechtbank, waarbij het klaagschrift zal worden behandeld. Afhankelijk van uw specifieke situatie kan de rechtbank beslissen dat het rijbewijs moet worden teruggeven. Uw persoonlijke situatie is in dat kader van groot belang voor de afweging die de rechtbank maakt. Daarnaast dient opgemerkt te worden dat de rechtbank andere richtlijnen (oriëntatiepunten genaamd) hanteert voor de teruggave van het rijbewijs ten opzichte van het beleid (o.a. de richtlijn strafvordering) van het openbaar ministerie. Bovendien is strafrecht maatwerk en om die reden kan er, bijvoorbeeld vanwege persoonlijke- of dringende omstandigheden, van die richtlijnen worden afgeweken. Dit maatwerk kan zover gaan dat er bijvoorbeeld een rij-ontzegging wordt opgelegd voor enkele dagen per week (of slechts een gedeelte van de dag), of een ontzegging volgt met uitzondering van het rijden in een als zodanig herkenbare bedrijfsbus van werkgever of er uitzondering wordt gemaakt voor een bepaalde categorie motorrijtuigen, zoals (bijvoorbeeld) landbouwvoertuigen.

Overigens betreft de voornoemde beslissing van de rechtbank een voorlopige beslissing. Immers zal de zaak, op een later tijdstip, nog inhoudelijk moeten worden afgedaan. De echte (en uiteindelijke) straf zal op dat moment worden bepaald, hetgeen – ondanks de voorlopige teruggave van het rijbewijs – nog steeds een onvoorwaardelijke rij-ontzegging kan inhouden.

Inhoudelijke afdoening
Er zijn 3 manieren waarop de zaak kan worden afgedaan, te weten (1) een strafbeschikking, (2) een (T)OM-zitting of (3) een dagvaarding voor zitting bij de rechtbank.

Ad. 1    Strafbeschikking
Een strafbeschikking betreft een voorstel van de officier van justitie op welke wijze de zaak zou kunnen worden afgedaan. Indien u het voorstel niet accepteert, dan zal er – op een later tijdstip – een zitting volgen bij de rechtbank. Aanvaardt u het voorstel wel, dan eindigt de zaak daarmee en volgt er geen zitting bij de rechtbank. Het gevolg van aanvaarding van een strafbeschikking is dat u erkent fout te hebben gezeten. Deze strafbeschikking zal worden vastgelegd in uw justitiële documentatie, waardoor het van invloed kan zijn op (bijvoorbeeld) het verkrijgen van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Laat u dus goed informeren alvorens u een strafbeschikking accepteert.

Bent u het oneens met de strafbeschikking, dan dient er binnen 14 dagen verzet ingesteld te worden tegen deze strafbeschikking. Indien niet tijdig verzet wordt ingesteld, dan zal de strafbeschikking onherroepelijk worden en bent u verplicht (ook al bent u het er niet mee eens) om gevolg te geven aan hetgeen in de strafbeschikking is opgenomen.

Ad 2.    (T)OM-zitting
Voorafgaand aan een strafbeschikking wordt soms een (T)OM-zitting gepland. In dat geval wordt u door de officier van justitie opgeroepen om ter “zitting” te verschijnen bij het OM om over het incident te spreken en een voorstel aan te horen van het openbaar ministerie. Bij een (T)OM-zitting is geen rechter betrokken. Het voorstel, als voornoemd, betreft een strafbeschikking en kan worden geaccepteerd of geweigerd. De gevolgen zijn hetzelfde als genoemd onder het voorgaande punt (strafbeschikking). Het is verstandig om voorafgaande aan een (T)OM-zitting contact op te nemen met een advocaat, zodat de strafstukken opgevraagd kunnen worden om deze strafstukken vervolgens samen te bespreken. Aan de hand daarvan zullen de kansen en risico’s besproken worden en kan bepaald worden of het zinvol is om bij de (T)OM-zitting te verschijnen, dan wel de moeite kan worden bespaard van het gaan naar die (T)OM-zitting.

Ad 3.    Dagvaarding voor een zitting bij de rechtbank
De officier van justitie moet binnen 4 (bij overtredingen) dan wel 6 (bij misdrijven) maanden nadat het rijbewijs is ingevorderd de zaak op zitting aanbrengen. Dit aanbrengen geschiedt door middel van een dagvaarding, welke u (aangetekend) ontvangt. Wanneer de zaak voor de rechter komt, dan moet u zich verantwoorden voor het strafbare feit waarvan u verdacht wordt. De persoonlijke omstandigheden komen dan (uitvoerig) aan bod. De rechter beoordeelt uiteindelijk of er voldoende bewijs is en zo ja, of u een (onvoorwaardelijke) ontzegging van de rijbevoegdheid krijgt en wat de eventuele hoogte van de boete zal zijn. Indien er een ontzegging van de rijbevoegdheid volgt, dan zal de tijd dat u uw rijbewijs reeds kwijt was voor de rechtszitting worden afgetrokken van deze periode. Het is ook mogelijk dat u een voorwaardelijke rij-ontzegging opgelegd krijgt als – spreekwoordelijke – stok achter de deur.

Advies
Het advies is om direct actie te ondernemen op het moment dat uw rijbewijs is ingevorderd. Neem zo snel mogelijk contact op met mr. Niek Brands, lid van de praktijkgroep Strafrecht, zodat hij u van advies kan voorzien en u kan begeleiden tijdens het verzoek tot teruggave van uw rijbewijs.

Niek Brands, advocaat, sectie Strafrecht

Deze blog is met aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van algemene en informatieve aard. De informatie in de blog kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in de blog dient derhalve niet als juridisch advies te worden beschouwd. Daniels Huisman aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit de blog.