Jeugdstrafrecht en de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG)

Het is de nachtmerrie van bijna iedere ouder: uw kind maakt zich schuldig aan een strafbaar feit. Bij u als ouder overheerst niet alleen de vraag ‘waarom heeft mijn kind dit gedaan’ maar ook, ‘welke straf zal er volgen’ en ‘krijgt mijn kind nu wel een baan?’

Wat is een VOG?
Steeds vaker wordt er vanuit een stage- of dienstbetrekking gevraagd om een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) te overleggen. Met de verklaring wordt bevestigd dat het gedrag van een aanvrager geen bezwaar oplevert voor het bekleden van een bepaalde functie.

Een VOG kan worden aangevraagd door een aanvraagformulier in te dienen bij de gemeente waar de aanvrager ingeschreven staat. De VOG wordt afgegeven door een aparte afdeling van het Ministerie van Veiligheid en Justitie, genaamd de dienst Justis, Centraal Orgaan Verklaring  Omtrent het Gedrag (COVOG). De Minister weigert de afgifte van VOG indien uit de justitiële documentatie van de aanvrager een strafbaar feit blijkt welke, indien herhaald, gelet op het risico voor de samenleving en de overige omstandigheden van het geval, in de weg zal staan aan het doel waarvoor de VOG wordt gevraagd, in dit geval de te aanvaarden dienstbetrekking. Bij beoordeling van de afgifte wordt onder meer gekeken naar de leeftijd van betrokkene, de manier waarop de strafrechtelijke kwestie is afgedaan, de hoogte van de straf en de kans op herhaling. De standaard terugkijktermijn die wordt gehanteerd bij aanvraag een VOG is vier jaar. Voor sommige functies geldt een langere terugkijktermijn. Bij zedendelicten geldt daarentegen een onbeperkte terugkijktermijn.

Weigering VOG
Indien het COVOG van oordeel is dat de VOG moet worden geweigerd dan ontvangt de aanvrager eerst een voornemen tot weigeren. Dit voornemen bevat de redenen van de voorgenomen weigering van een VOG. Op dit voornemen kan binnen twee weken schriftelijk worden gereageerd. Op moment dat de VOG definitief geweigerd wordt, ontvangt de aanvrager een afwijzende beschikking hiervan. Op deze beschikking  staan  de overwegingen die ten grondslag liggen aan de weigering vermeld. Tegen een afwijzende beschikking kan bezwaar worden gemaakt binnen zes weken na de datum waarop de beschikking is gewezen. Wordt ook het bezwaar ongegrond verklaard, dan kan er binnen zes weken beroep worden ingediend bij de rechtbank. Een hoger beroepsprocedure is vervolgens mogelijk bij de Raad van State.

Regeling ten aanzien van jeugdigen
Ten aanzien van jeugdigen is geen aparte regeling getroffen. Wel dient de Minister bij beoordeling van de aanvraag om afgifte van een VOG rekening te houden met de leeftijd van betrokkene. Mede omdat ook bij het aangaan van een stage steeds vaker een VOG gevraagd wordt, heeft de staatsecretaris van Veiligheid en Justitie aangekondigd ten aanzien van jongeren die een VOG aanvragen en nog geen 23 jaar zijn, de terugkijktermijn te verkorten van vier naar twee jaar. Zo’n verkorting van een termijn gaat niet gelden voor jongeren die een zeden- of geweldsdelict hebben begaan. Bij andere ernstige strafbare feiten wordt de terugkijktermijn van vier jaar gehandhaafd.

De aankondiging van de staatsecretaris lijkt er op te duiden dat de nadruk bij de aanvraag van een VOG door jeugdigen richt op de leeftijd. De voorgenomen wetswijziging is echter nog niet in werking getreden. Zolang dit niet het geval is, zal de jongere beoordeeld worden op basis van het huidige beoordelingskader.

Van belang om nog te melden is dat Haltafdoeningen niet worden meegewogen. Deze afdoeningen staan namelijk niet in het justitieel documentatiesysteem vermeldt. Mocht uw zoon of dochter zich schuldig maken aan een (eenvoudig) misdrijf waarvoor zich een Haltafdoening leent, dan is het zeker de moeite waard om voorafgaand aan een zitting via een advocaat contact te zoeken met justitie om afspraken te maken over deze vorm van afdoening.

Conclusie
Het feit dat uw kind een strafrechtelijk feit heeft begaan blijft vreselijk. Een geruststellende gedachte is dat de nadruk bij de aanvraag van een VOG steeds meer komt te liggen op het feit dat jongeren, die ooit een klein delict hebben begaan, hiervan geen onnodige hinder dienen te ondervinden bij het vinden van een stageplek of baan. Bij een VOG aanvraag, die door een jongere wordt ingediend, zal de belangenafweging in de meeste gevallen steeds meer in het voordeel van de jongere uitvallen.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met een van de leden van de praktijkgroep Strafrecht.

Voor meer blogs van de praktijkgroep Strafrecht: klik hier

Deze blog is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van  algemene informatieve aard. De informatie in de blog kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in de blog dient derhalve niet als juridisch advies te worden beschouwd. Daniels Huisman aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit de blog.