Het nieuwe huwelijksvermogensrecht – een verandering maar ook een verbetering?

Met ingang van 1 januari 2018 kent Nederland een nieuwe regeling voor de gemeenschap van goederen voor het huwelijk en geregistreerd partnerschap. Wat houdt deze wetswijziging in een notendop in en waar moet u op letten als u gaat trouwen?  

Hoe zit het nu?

De huidige regeling houdt in dat een ieder die gaat trouwen vanaf het moment van de huwelijksvoltrekking in volledige gemeenschap van goederen is gehuwd, tenzij voor het huwelijk een bezoek aan de notaris is gebracht en huwelijkse voorwaarden zijn opgesteld. Deze volledige gemeenschap van goederen houdt in dat alle goederen en schulden die de echtgenoten bezitten vanaf het moment van de huwelijksvoltrekking gemeenschappelijk worden. En dat geldt ook voor alle goederen die tijdens het huwelijk worden verkregen en de schulden die ontstaan. De uitzonderingen hierop zijn, kort gezegd, de verkrijgingen onder uitsluiting en verknochte goederen.  

Wat gaat er veranderen?

De nieuwe wet gaat uit van een beperkte gemeenschap van goederen (art. 1:94 lid 1 en 2 BW). Er ontstaat nog altijd een gemeenschap van goederen, maar al hetgeen de echtelieden aan goederen en schulden voor de huwelijksvoltrekking hadden, blijft van hun privé. Bijvoorbeeld een onderneming die al voor het huwelijk werd gedreven, blijft privé en hoeft dus niet in de verdeling te worden betrokken bij een echtscheiding. Ook een woning die voor het huwelijk al bezit was van één van beiden, blijft privé. Een groot verschil dus met de huidige wetgeving.

De goederen die al gemeenschappelijk waren, bijvoorbeeld een gezamenlijke auto, blijft gemeenschappelijk. De goederen en schulden die tijdens het huwelijk worden verkregen, worden als vanouds gemeenschappelijk.

Uitzonderingen hierop zijn wederom de verkrijgingen krachtens erfopvolging en giften en de verknochte goederen. Een verschil is dat het na de wetswijziging niet meer nodig is dat deze ‘onder uitsluiting’ worden gedaan. Al hetgeen krachtens deze titels wordt verkregen, blijft buiten de gemeenschap. Van belang is wel dit goed te administreren, zodat ook bij een scheiding nog duidelijk zichtbaar is wat de schenking is geweest en dat de verkrijging niet is vermengd met gemeenschappelijke goederen.  

De gevaren…

In lid 8 van artikel 1:94 BW is een bewijsvermoeden opgenomen. Wanneer de echtelieden niet kunnen aantonen dat een goed van hen privé is (dus bijvoorbeeld van voor het huwelijk) dan wordt het goed als gemeenschappelijk aangemerkt.

U moet er derhalve op letten dat u bij aanvang van het huwelijk goed noteert wat privé is en ook bijhouden wat er met deze privé goederen gebeurt, indien u dit bij een echtscheiding niet alsnog wil verdelen. Anders ontstaat een situatie die vergelijkbaar is met huwelijkse voorwaarden die niet zijn nageleefd.  

Voor de ondernemingen is bepaald dat wanneer de onderneming privé is, deze onderneming dan aan de gemeenschap wel een redelijke vergoeding verschuldigd is voor de kennis, vaardigheden en arbeid die een echtgenoot ten behoeve van die onderneming heeft aangewend (art 1:95a BW).  Alleen… niet wordt uitgelegd wat dit nou inhoudt. Wat is een redelijke vergoeding voor de kennis, vaardigheden en arbeid die een echtgenoot ten bate van de onderneming heeft aangewend? Het zal in de jurisprudentie moeten worden uitgemaakt wat hieronder wordt verstaan en het moge duidelijk zijn dat het verstandig is dat echtelieden hierover op voorhand afspraken maken en een zo helder mogelijke administratie bijhouden.  

Een verbetering?

Kortom, voor de echtelieden wordt het er niet eenvoudiger op. De nieuwe wet geeft zeker een aantal veranderingen, maar ook veel vraagtekens. De rechtspraak zal hierover uiteindelijk duidelijkheid  moeten geven.  

De huidige wetgeving blijft van toepassing op alle huwelijken gesloten voor 1 januari 2018. De praktijk zal dus nog jarenlang te maken hebben met twee huwelijksvermogensrechtelijke regimes met verschillende regels.  

Gaat u trouwen na 1 januari 2018 en wenst u meer informatie over de nieuwe regelgeving en waar u in uw situatie specifiek op moet letten? Neemt u dan vrijblijvend contact met ons op.  

Deze blog is geschreven door mr. Nienke Nijenhuis-Kloosterboer, lid van de Praktijkgroep Personen- en Familierecht.

Deze blog is met aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van algemene en informatieve aard. De informatie in de blog kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in de blog dient derhalve niet als juridisch advies te worden beschouwd. Daniels Huisman aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit de blog.