Coronavirus | liquiditeitsproblemen en steunmaatregelen

U hoeft de tv maar aan te zetten of het gaat over de coronacrisis. Naast de impact op onze gezondheid dreigt de coronacrisis ook een (financiële) impact te hebben op ondernemers. Ik neem u mee in de ‘ondernemingsrechtelijke’ steunmaatregelen die de overheid heeft getroffen, in het bijzonder de steunmaatregel van ‘bijzonder uitstel van betaling van belastingen’.

Uitstel van betaling
Voor het geval uw onderneming door de coronacrisis in liquiditeitsproblemen komt, heeft de overheid belastingmaatregelen getroffen. Een daarvan betreft het ‘bijzonder uitstel van betaling’. Het verzoek om bijzonder uitstel van betaling kan voor alle aanslagen inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, omzetbelasting en loonheffingen worden ingediend. Dat betekent dat het uitstel pas kan worden aangevraagd nádat aangifte is gedaan en een aanslag is ontvangen.

U kunt schriftelijk uitstel van betaling bij de Belastingdienst aanvragen. De Belastingdienst zet de invorderingsmaatregelen vervolgens onmiddellijk stil en uw onderneming krijgt meteen voor een periode van drie maanden uitstel van betaling. Ook verzuimboetes voor niet-tijdige betaling worden achterwege gelaten of teruggedraaid.

De beoordeling van het verzoek vindt op een later moment plaats. Om deze maatregel zo eenvoudig mogelijk te maken, hoeft de onderneming niet direct een verklaring te overleggen waaruit de aard van de betalingsproblemen en de haalbaarheid van het in de toekomst inlopen van de betalingsachterstand blijkt. Mocht de onderneming een langer uitstel nodig hebben dan drie maanden, dan vraagt de Belastingdienst wel om nadere informatie, zoals eventueel een verklaring van een derde-deskundige. 

Betalingsonmacht
Wanneer de onderneming als gevolg van de coronacrisis niet in staat is om bijvoorbeeld de verschuldigde loonbelasting en/of omzetbelasting (tijdig) te voldoen, is er sprake van betalingsonmacht. In dat geval moet u onverwijld, binnen twee weken nadat de verschuldigde belasting moet zijn voldaan, de betalingsonmacht schriftelijk aan de Belastingdienst melden. Deze regels zijn tijdens de coronacrisis onveranderd gebleven. Indien voornoemde belastingschulden niet kunnen worden voldaan, kan het bestuur van de onderneming daarvoor in privé aansprakelijk worden gesteld. Daarbij moet sprake zijn van aan het bestuur te wijten kennelijk onbehoorlijk bestuur.

Indien de betalingsonmacht niet (tijdig) is gemeld, geldt er een ‘fictie van onbehoorlijk bestuur’. Het bestuur wordt dan geacht aansprakelijk te zijn, tenzij aannemelijk wordt gemaakt dat de (individuele) bestuurder geen verwijt treft. Als de betalingsonmacht wel (tijdig) is gemeld, dient de Belastingdienst aan te tonen dat het niet betalen van de belastingschuld te wijten is aan onbehoorlijk bestuur. Er is dus een verschil in de bewijslast.

Kortom, indien u de betalingsonmacht (tijdig) meldt, is het voor de Belastingdienst lastiger om u als bestuurder aansprakelijk te stellen. Mocht u door de coronacrisis in betalingsonmacht (komen te) verkeren, is het raadzaam tijdig een melding van betalingsonmacht te doen.

Moet ik ook een melding van betalingsonmacht doen indien ik (bijzonder) uitstel van betaling verzoek? 
Het antwoord op deze vraag luidt in ‘normale’ situaties: “ja, dat kan voorkomen”. De melding van betalingsonmacht doet zich (met name) voor in de ‘aangiftefase’. Dat houdt kort gezegd in dat de melding (bij tijdvak gebonden, ofwel maandelijks verschuldigde, belastingen) dus moet worden gedaan binnen twee weken na afloop van de maand waarin de aangifte moest zijn voldaan. Bijzonder uitstel van betaling doet zich voor in de ‘aanslagfase’. U kunt pas uitstel verzoeken, nádat u aangifte hebt gedaan en een aanslag hebt ontvangen. 

Het kan op grond van het voorgaande dus voorkomen dat eerder een melding van betalingsonmacht moet worden gedaan, dan dat überhaupt (bijzonder) uitstel van betaling kan worden verzocht. Het is dus van belang om goed in de gaten te houden wanneer welke melding of welk verzoek moet worden ingediend. Indien u bijzonder uitstel van betaling vraagt, dan kan dat ook betekenen dat u melding betalingsonmacht moet doen. Doet u dit niet, dan loopt u voornoemde risico’s ten aanzien van bestuurdersaansprakelijkheid.

Update
Op 7 april 2020 heeft het ministerie van Financiën in verband met de coronacrisis een wijziging in voornoemd beleid doorgevoerd. Indien u bestuurder bent van een commerciële onderneming die een rechtspersoon is en onder de vennootschapsbelasting valt én uw onderneming de loonheffingen en/of de omzetbelasting niet kan betalen, dan ziet de Belastingdienst uw verzoek om bijzonder uitstel van betaling in beginsel ook als een melding van betalingsonmacht. Dit geldt niet alleen voor de komende, maar ook voor de verstreken tijdvakken. U hoeft de melding betalingsonmacht in dat geval dus niet afzonderlijk te doen. De Belastingdienst zal de melding betalingsonmacht vervolgens beoordelen en daarover ontvangt u separaat bericht.

In de praktijk wordt het volgende voorbeeld gehanteerd:  “Een bv draagt de loonheffing over de maand februari 2020 ivm de coronacrisis niet af. Op 24 april 2020 ontvangt de vennootschap de naheffingsaanslag. Hiervoor doet de bv een verzoek om bijzonder uitstel van betaling in verband met de coronacrisis. Deze wordt als melding betalingsonmacht aangemerkt. Niet alleen voor de komende tijdvakken maar ook voor de maand februari is de melding tijdig.”

Overige ‘ondernemingsrechtelijke’ steunmaatregelen
Uit de Kamerbrief over noodpakket banen en economie (17 maart 2020) blijkt dat er nog andere maatregelen zijn. Op het gebied van liquiditeit betreft dit, naast het ‘bijzonder uitstel van betaling’, nog:

• een tijdelijke verlaging van de invorderings- en belastingrente naar 0,01%;
• de mogelijkheid tot verzoek tot wijziging van de voorlopige aanslag;
• een tijdelijke verruiming van de Borgstelling MKB-kredieten;
• een tijdelijke verruiming van de Garantie Ondernemingsfinanciering;
• een financiële ondersteuning van Qredits Microfinanciering Nederland;
• een tijdelijke gunstiger borgstelling voor werkkapitaal onder de regeling Borgstelling MKB-Landbouwkredieten (BL).

Conclusie
Als zich liquiditeitsproblemen voordoen als gevolg van de coronacrisis, kunt u een beroep doen op de steunmaatregelen van de overheid. Zo heeft de Belastingdienst het aanvragen van uitstel van betaling versoepeld. Mocht u in betalingsonmacht komen te verkeren, zorg er dan voor dat u hiervan tijdig melding maakt. Mocht u zowel een melding betalingsonmacht willen doen als een verzoek om bijzonder uitstel willen indienen, let er dan op dat u dit op de juiste momenten doet. Zij zijn immers niet aan elkaar gelijk te stellen.

Mr. Priscilla Otte
Daniels Huisman advocaten
Praktijkgroep Ondernemingsrecht

Dit blog is met aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van algemene en informatieve aard. De informatie in de blog kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in de blog dient derhalve niet als juridisch advies te worden beschouwd. Daniels Huisman aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit de blog.