Hoe zit het eigenlijk met nalatenschap?

Hoe zit het eigenlijk met nalatenschap?

Het is een ongewone en heftige tijd voor iedereen. Een tijd waarin u misschien met vragen rond nalatenschap krijgt te maken. U denkt hier misschien liever niet over na, toch is het goed om te weten hoe het zit.

Is er een testament en wie zijn de erfgenamen?
De eerste vragen bij een nalatenschap zijn vaak: Is er een testament? Wie zijn de erfgenamen en voor welke delen? Hoe moet de nalatenschap worden aanvaard? Wat kan en mag ik wel doen en wat niet? De notaris kan na een overlijden in het Centraal Testamentenregister kijken of iemand een testament heeft opgemaakt. In dit testament heeft de erflater zelf opgenomen wie hij of zij tot de erfgenamen benoemt. Als er geen testament is, wordt de wet gevolgd bij de verdeling van de nalatenschap. De wet noemt als erfgenamen in de eerste plaats de echtgenoot en diens kinderen (ieder voor gelijke delen). Als deze er niet (meer) zijn, volgen in de tweede plaats de ouders samen met broers en zussen en vervolgens grootouders.

Wettelijke verdeling
Sinds 2003 is in de wet de wettelijke verdeling opgenomen voor de gevallen waarin er een langstlevende echtgenoot en tenminste een kind achterblijven. Dit houdt in dat de nalatenschap in feite onverdeeld blijft, omdat de langstlevende echtgenoot alle goederen van de nalatenschap in bezit krijgt. De kinderen krijgen een niet opeisbare vordering op de ouder zodat deze ongestoord verder kan leven. De langstlevende heeft wel de verplichting de schulden van de nalatenschap te voldoen en de kinderen kunnen dan ook niet door schuldeisers worden aangesproken. 

Ouderlijke boedelverdeling
De wettelijke verdeling stoelt op de gedachte van de ouderlijke boedelverdeling. In oude testamenten (opgesteld voor 2003) komt de ouderlijke boedelverdeling vaak voor. Het idee is hetzelfde; namelijk de langstlevende verzorgd achter te laten. Bij de ouderlijke boedelverdeling wordt de echtgenoot eigenaar van de nalatenschap onder de verplichting aan de kinderen schuldig te erkennen een bedrag gelijk aan hun erfdeel. De kinderen konden in deze situatie wel worden aangesproken door schuldeisers.

Betekent dit dat de langstlevende het geld mag opmaken? Ja, dat mag. De echtgenoot heeft de beschikking over alle goederen van de nalatenschap en mag deze dus ook gebruiken. De erflater kan daar wel iets tegen ondernemen. De wettelijke verdeling kan namelijk worden opgenomen in het testament en dan kunnen er voorwaarden aan de echtgenoot worden gesteld. Zo kan de echtgenoot worden verplicht bepaalde zekerheden te stellen ten behoeve van de kinderen of tot uitkering van de erfdelen over te gaan bij hertrouwen. In de wet zijn ook andere middelen opgenomen om het stiefoudergevaar tegen te gaan.

Aanvaarding van de nalatenschap
Een nalatenschap kan op verschillende manieren worden aanvaard. Bij zuivere aanvaarding wordt de gehele nalatenschap aanvaard; alle bezittingen en schulden. Daarbij komen ook niet bekende of onverwachte schulden voor rekening van deze erfgenamen, ook in privé. Dit kan resulteren in een negatieve nalatenschap. Het advies is daarom altijd een onbekende nalatenschap of bij twijfel beneficiair te aanvaarden. Op deze wijze wordt de nalatenschap aanvaard maar wel met het recht te weten wat de nalatenschap inhoudt. Zo kun je voorkomen dat de aansprakelijkheid voor schulden groter is dan de bezittingen. Daarnaast kan een nalatenschap nog worden verworpen.

Pas altijd op met het verdelen van goederen of het gebruiken van de bankrekening van de erflater voordat de beneficiaire aanvaarding is geregeld. Dit kan worden gezien als een daad van zuivere aanvaarding waardoor je ook privé aansprakelijk bent voor de schulden van de overledene. Zorg er dus eerst voor dat dit is geregeld voordat goederen worden verdeeld. Het regelen van de uitvaart en daarvoor de benodigde kosten maken en voldoen, mag wel.

Wilt u meer weten over nalatenschap of heeft u een andere vraag over het erfrecht? Neem dan vrijblijvend contact op met Nienke Nijenhuis-KloosterboerWillem Kesler of Hans Stegeman.

mr. Nienke Nijenhuis-Kloosterboer
Daniels Huisman advocaten 
praktijkgroep Erfrecht

Deze blog is met aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van algemene en informatieve aard. De informatie in de blog kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in de blog dient derhalve niet als juridisch advies te worden beschouwd. Daniels Huisman aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit de blog.

Bericht delen via: