Het testament, onterven en de legitieme portie

De inhoud van een testament kan veel vragen oproepen bij de nabestaanden. De erflater kan in zijn testament de bepalingen uit de wet volgen maar heeft ook de vrijheid daar volledig van af te wijken. Zo kan de erflater zelf erfgenamen benoemen en de wettelijke verdeling uitsluiten maar ook de echtgenoot, kinderen en andere familieleden uitsluiten. 

Onterven
De erflater kan een kind onterven waardoor deze geen recht meer heeft op het normale erfdeel. Wel kan dit kind aanspraak maken op de legitieme portie. Dat is geregeld bij wet en daarvan kan ook in een testament niet worden afgeweken.
In de praktijk wordt wel gezegd dat de legitieme portie de helft is van dat wat het kind normaal zou krijgen. In principe is dat zo maar andere elementen kunnen een rol spelen bij het bepalen van de legitieme portie zoals gedane schenkingen in het verleden. De legitieme portie wordt dus bepaald aan de hand van de bestaande nalatenschap en mogelijke gebeurtenissen uit het verleden. Het onterfde kind heeft recht op alle informatie die van belang is om de legitieme portie te bepalen. 

Pas goed op bij de gedachte om de nalatenschap te verwerpen en aanspraak te maken op de legitieme portie (bijvoorbeeld om alleen een aanspraak in geld te ontvangen in plaats van goederen). Dat wat de erfgenaam uit een nalatenschap kan verkrijgen, wordt in mindering gebracht op de legitieme portie. In veel gevallen blijft er dan niets over.

Opeisbaarheid
De legitieme portie is niet direct na het overlijden opeisbaar voor het onterfde kind. Zo moeten in ieder geval zes maanden zijn verstreken na het overlijden. Ook kan het zijn dat de erflater in het testament heeft opgenomen dat de legitieme portie niet eerder opeisbaar is dan na het overlijden van de echtgenoot.
Ook kan de erflater in het testament opnemen dat de legitieme portie onder testamentair bewind komt te staan. Dit kan aan de orde zijn als de erflater van mening is dat het kind ongeschikt of onmachtig is in het beheer te voorzien of de goederen hoofdzakelijk diens schuldeisers ten goede zouden komen.  Voor de echtgenoot en het stiefkind bestaat er geen legitieme portie

Let op de termijnen
De mogelijkheid tot het opeisen van de legitieme portie vervalt vijf jaar na het overlijden van de erflater. Binnen die tijd moet het onterfde kind aangeven de legitieme portie te willen ontvangen.

Wilt u meer weten over de uitleg van een testament, onterven of de legitieme portie of heeft u een andere vraag over het erfrecht? Neem dan vrijblijvend contact op met Nienke Nijenhuis-Kloosterboer

mr. Nienke Nijenhuis-Kloosterboer
Daniels Huisman advocaten
praktijkgroep Erfrecht

Deze blog is met aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van algemene en informatieve aard. De informatie in de blog kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in de blog dient derhalve niet als juridisch advies te worden beschouwd. Daniels Huisman aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit de blog.