Bankgarantie gesteld door aannemer: wat doe je als de opdrachtgever deze ten onrechte laat uitbetalen?

Aannemer stelt bankgarantie

Als een aannemer een aannemingsovereenkomst sluit met een opdrachtgever dan wordt regelmatig overeengekomen dat de aannemer een bankgarantie stelt. Deze bankgarantie geeft de opdrachtgever zekerheid dat de aannemer zijn verplichtingen uit de aannemingsovereenkomst nakomt en biedt zekerheid voor de kosten in verband met eventueel herstel van gebreken, die door de aannemer niet worden hersteld.

In de tekst van zo’n bankgarantie is vaak alleen maar bepaald dat wanneer de opdrachtgever de bank meldt dat de aannemer tekort schiet in de nakoming van de aannemingsovereenkomst waardoor de opdrachtgever schade lijdt, de bank het bedrag van de bankgarantie moet uitbetalen. De opdrachtgever hoeft dus niet te onderbouwen welk soort schade is geleden en tot welk bedrag. De bank hoeft niet te controleren of de aannemer ondeugdelijk werk heeft geleverd en wat het herstel kost.

Een dergelijke bankgarantie houdt dus een risico voor de aannemer in. Een opdrachtgever zal immers op onterechte gronden de bankgarantie kunnen trekken. De bank zal moeten betalen en de aannemer heeft dan een financieel probleem.

Een curator in faillissement wordt ook regelmatig geconfronteerd met bankgaranties die door opdrachtgevers na faillissement worden getrokken. De opdrachtgever voert dan aan dat de aannemer het werk niet deugdelijk of niet volledig heeft uitgevoerd, waardoor de opdrachtgever met kosten is geconfronteerd.

Wat doe je als de opdrachtgever ten onrechte de bankgarantie inroept?

Wat kan de aannemer (en wat kan de curator) doen als goed werk is geleverd en de opdrachtgever toch de bankgarantie laat uitbetalen? De aannemer of de curator in faillissement kan dan niet anders dan juridische maatregelen treffen.

Er zal, als dit bedrag ten onrechte aan de opdrachtgever is betaald en als de opdrachtgever het bedrag niet vrijwillig terugbetaalt, in een procedure moeten worden aangevoerd dat de aannemer de verplichtingen uit de aannemingsovereenkomst deugdelijk is nagekomen. Als de opdrachtgever dit vervolgens in de procedure weerspreekt zal de aannemer (of de curator) moeten bewijzen dat de overeenkomst deugdelijk is nagekomen.

Een procedure hierover heeft gespeeld bij de rechtbank Overijssel, zittingsplaats Zwolle. Een tussenvonnis in deze procedure is gepubliceerd op www.rechtspraak.nl (ECLI:NL:RBOVE:2016:1114).

Casus

De curator van een aannemingsbedrijf werd ermee geconfronteerd dat de opdrachtgever, na faillissement, de bankgarantie aan zich liet uitbetalen. De opdrachtgever stelde zich op het standpunt dat bepaalde opleveringspunten niet waren hersteld en dat na oplevering schade aan het werk was ontstaan.

De curator ontving informatie van de aannemer dat de opdrachtgever ten onrechte de bankgarantie liet uitbetalen, omdat de overeenkomst door de aannemer deugdelijk was nagekomen.

Tussenvonnis

In het gepubliceerde tussenvonnis van 2 maart 2016 oordeelt de rechtbank dat, nu de curator van de failliete aannemer terugbetaling van het op basis van de bankgarantie aan de opdrachtgever betaalde bedrag vordert, de curator de stelplicht en de bewijslast heeft dat de bankgarantie ten onrechte is getrokken. De curator moet voldoende feiten en omstandigheden stellen, en zo nodig bewijzen, waaruit volgt dat de aannemer niet tekort is geschoten.

In dit geval is in het tussenvonnis geoordeeld dat de curator in de procedure voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat de aannemer het werk deugdelijk heeft uitgevoerd. De opdrachtgever krijgt wel de gelegenheid tegenbewijs te leveren.  Hieruit zou dan moeten blijken dat de aannemer ondeugdelijk werk heeft geleverd.    

De uitspraak

In de procedure zijn vervolgens getuigen gehoord, waarna de rechtbank uiteindelijk begin 2017 heeft geoordeeld dat de bankgarantie inderdaad ten onrechte was getrokken. In de procedure bleek dat bepaalde klachten van de opdrachtgever te wijten waren aan het ontwerp van deze opdrachtgever danwel een door die opdrachtgever voorgeschreven werkwijze. Ook was sprake van gebreken die, zo volgde uit rapportage na onderzoek, verband zouden kunnen houden met weersomstandigheden en de belasting van het gebouwde. De klachten van de opdrachtgever hielden dus geen verband met de wijze van uitvoering van het werk door de aannemer.

Bovendien bleek in de procedure dat de aannemer, nadat de opdrachtgever over bepaalde zaken had geklaagd, herstelwerkzaamheden had uitgevoerd. Niet bleek dat dat niet deugdelijk was gebeurd.

De conclusie in deze procedure is dan ook geweest dat de opdrachtgever van de aannemer het bewijs niet heeft geleverd dat de aannemer ondeugdelijk werk heeft geleverd. De conclusie is vervolgens dat de aannemer zijn werk dus deugdelijk heeft uitgevoerd en dat de bankgarantie dus ten onrechte is getrokken. De opdrachtgever moet het bedrag terugbetalen aan de curator van het aannemingsbedrijf.

Aanbeveling en conclusie

Het vergt dus de nodige moeite om een opdrachtgever een ten onrechte getrokken bankgarantie te laten terugbetalen, maar het is wel degelijk mogelijk door middel van het starten van een procedure. Er zal dan wel een dossier moeten zijn waaruit blijkt dat het werk deugdelijk is uitgevoerd en waaruit blijkt dat, als er gegronde klachten van de opdrachtgever zijn, die klachten niet zijn te wijten aan de door de aannemer uitgevoerde werkzaamheden dan wel waaruit blijkt dat is hersteld. Vastlegging van gemaakte afspraken, het maken van een proces-verbaal van oplevering en rapportage over de uitvoering van het werk en herstelwerkzaamheden zijn dus belangrijk.

De advocaten van Daniels Huisman advocaten kunnen behulpzaam zijn bij advisering over de uitbetaling van de bankgarantie.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met een van de leden van de praktijkgroep Bouwrecht.

Deze blog is met aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van algemene en informatieve aard. De informatie in de blog kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in de blog dient derhalve niet als juridisch advies te worden beschouwd. Daniels Huisman aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit de blog.