Pizza als lunch?

Inleiding
In hoeverre kan de franchisegever invloed uitoefenen op de operationele werkzaamheden van de franchisenemer? Wie bepaalt bijvoorbeeld de openingstijden in de retail of horeca? Maar liefst 108 franchisenemers van Domino’s zijn in conflict gekomen met hun franchisegever. Het geschil draait om de openingstijden en het verkleinen van de rayons waarin Nederland is verdeeld. De franchisegever wil de klanten ook bij de lunch aan de pizza hebben. De franchisenemers vrezen echter dat de kosten van de bredere openstelling de opbrengsten te boven zullen gaan. Bovendien wil de franchisegever het aantal vestigingen in Nederland laten groeien en omdat Nederland niet groter kan worden, moeten de rayons kleiner worden. De rechtbank Rotterdam moest aan de bak.

In deze blog staan we stil bij het geschil over de openingstijden. In een volgende blog zal worden ingegaan op de aanpassing van de rayongrenzen.

Contract is contract  
De openingstijden staan meestal in het franchisecontract voorgeschreven. De 108 franchisenemers hadden echter niet allemaal een eenzelfde contract. Er blijken 3 versies in omloop te zijn waarin (kort gezegd): niets is beschreven over openingstijden (groep 1), verplichte openstelling vanaf 16 uur (groep 2) en verplichte openstelling vanaf 11.30 uur (groep 3). Partijen strijden over de uitleg van de overeengekomen openingstijden. Daarvoor gebruiken rechters de bekende toverformule: bij de uitleg van een overeenkomst komt het aan op hetgeen partijen over en weer hebben verklaard, op de zin die zij in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan die verklaringen en de in die overeenkomst vervatte bedingen moeten toekennen (Haviltex-formule). 

Van belang blijkt te zijn dat de formule van Domino’s bij haar introductie in Nederland gericht was op het verstrekken van avondmaaltijden. Tot medio 2016 is zelfs nooit gesproken over een openstelling voor de lunch.

Dat betekent voor groep 1 en groep 2 dat zij er niet vanuit hoefden te gaan dat zij ook in de middag (lunchtijd) maaltijden moesten gaan verkopen. Als de franchisegever had gewild dat deze groepen franchisenemers ook tijdens lunchtijd open zouden gaan, dan had de franchisenemer dat maar expliciet in de franchiseovereenkomst moeten opnemen, volgens de rechter, contract is contract. Dat heeft een duidelijk gevolg voor groep 3, want in hun contract staat dus wel een openstelling voor de lunch. Immers vanaf 11.30 uur.

Kan groep 3 onder deze afspraak uit?
De advocaat van de franchisenemers had namens groep 3 nog aangevoerd dat de afspraak over lunchopenstelling buitenwerking moest worden gesteld. Dit met een beroep op de redelijkheid en billijkheid. De rechter oordeelt dat je dit type verweer niet namens een groep naar voren kan brengen. Dit verweer vergt een afweging van alle betrokken belangen bij het individuele geval. De franchisenemers zijn niet over één kam te scheren, omdat hun omstandigheden uiteenlopen, bijvoorbeeld op de punten van het aantal vestigingen, het aantal werknemers, de gemiddelde omzet, de ligging van de vestiging(en), de winstgevendheid van lunchopenstelling, het moment van ondertekening van de franchiseovereenkomst en de vraag of sprake is van een nieuwe franchiseovereenkomst of de verlenging van een eerdere franchise, et cetera.  

Een tip aan franchisegevers met winkelruimte
Maak een duidelijk voorbehoud voor de aanpassing van openingstijden in de toekomst. Volsta dus niet met de tekst dat “bij aanvang van de franchiseovereenkomst bepaalde openingstijden gelden”, maar voeg er aan toe dat de marktomstandigheden in het individuele geval een aanpassing van de openingstijden kan rechtvaardigen en dat de franchisenemer zich daar niet zonder aantoonbare ernstige bezwaren tegen kan verzetten. In het geval van de pizzabakkers oordeelde de rechter dat (ook) Groep 3 niet voor de lunch de deuren hoeft te openen. Zij hoefden op basis van de tekst van het contract niet te begrijpen dat een openstelling om 11.30 uur betekent dat een pizza voor de lunch geserveerd moest kunnen worden.

De uitspraak (http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBROT:2019:6582) laat zien hoe belangrijk het is te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen en contractuele ruimte te creëren om aanpassingen door te voeren indien de formule daar om vraagt.

Team Franchise Daniels Huisman advocaten
mr. Arjen Huisman en mr. Laurens Bezoen

Deze blog is met aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van algemene en informatieve aard. De informatie in de blog kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in de blog dient derhalve niet als juridisch advies te worden beschouwd. Daniels Huisman aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit de blog.