Bestuurders let op: de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen treedt op 1 juli 2021 in werking!

Er is het afgelopen jaar veel geschreven over de nieuwe Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen WBTR) en nu is het zo ver; de WBTR treedt op 1 juli 2021 in werking. Reden om de belangrijkste wijzigingen nog een keer bij u, bestuurder van een vereniging, coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij of stichting, onder de aandacht te brengen.

Wat is de WBTR ook alweer?
De WBTR verduidelijkt de regeling voor bestuur en toezicht bij verenigingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen en stichtingen. De WBTR sluit aan bij de bestaande regels voor de naamloze vennootschap (NV) en de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BV). Voor alle rechtspersonen gelden vanaf 1 juli 2021 dezelfde regels. Wat zijn de belangrijkste veranderingen?

Monistisch of dualistisch bestuursmodel
Het bestuur van verenigingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen en stichtingen kan bestaan uit uitvoerende en niet-uitvoerende bestuurders (het monistisch bestuursmodel, ook wel ‘one tier board’). Het is nu ook mogelijk om naast een bestuur, een toezichthoudend orgaan zoals een raad van commissarissen aan te stellen (het dualistisch bestuursmodel).

Taakvervulling door bestuurders en commissarissen
Een bestuurder of commissaris moet bij de vervulling van zijn taak handelen in het belang van de rechtspersoon en de daaraan verbonden onderneming of organisatie.

Tegenstrijdig belang
Als een bestuurder of commissaris een persoonlijk belang heeft dat tegenstrijdig is aan het belang van de rechtspersoon, dan mag die bestuurder of commissaris niet deelnemen aan de besluitvorming waarbij dat belang geraakt wordt. Als daardoor geen besluit kan worden genomen, kan een ander orgaan van de rechtspersoon worden aangewezen om het besluit te nemen. Als dat ook niet kan, dan kan het besluit genomen worden op voorwaarde dat de overwegingen die tot het besluit hebben geleid schriftelijk vastgelegd worden. Meer weten over het tegenstrijdig belang? Lees dan ook het blog van mr. Priscilla Otte: danielshuisman.nl/tegenstrijdig-belang-besluiten-of-beslissen

Ontslag van bestuurders of commissarissen van een stichting door de rechter
Tot de invoering van de WBTR waren er voor de rechter beperkte mogelijkheden om bestuurders of commissarissen van een stichting te ontslaan. De rechter krijgt op grond van de WBTR meer beoordelingsvrijheid om, op verzoek van het OM of een andere belanghebbende, een bestuurder of commissaris te ontslaan. Het ontslag door de rechter brengt van rechtswege een bestuursverbod voor de duur van vijf jaren met zich mee. De rechter kan daar overigens van afwijken als de betreffende bestuurder of commissaris persoonlijk geen ernstig verwijt kan worden gemaakt.

Meervoudig stemrecht
In de statuten kan vastgelegd worden dat aan een functionaris meer dan een stem kan worden toegekend. De functionaris kan echter nooit meer stemmen uitbrengen dan de overige functionarissen gezamenlijk.

Aansprakelijkheid in geval van onbehoorlijke taakvervulling
Net zoals bij naamloze vennootschappen en besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid, kunnen bestuurders van verenigingen, coöperaties, onderlinge waarborgmaatschappijen en stichtingen in geval van faillissement aansprakelijk worden gesteld als zij hun taak kennelijk onbehoorlijk hebben vervuld.

Belet en ontsteltenis
In de statuten moet een belet en ontsteltenis regeling worden opgenomen voor het bestuur, maar ook voor de raad van commissarissen (als die er is). In de statuten wordt dan voorgeschreven hoe te handelen bij belet of ontsteltenis. Ook kan in de statuten bepaald worden wanneer er sprake is van belet (bijvoorbeeld overlijden) of ontsteltenis (bijvoorbeeld ziekte) en kan een tijdelijk bestuurder of commissaris worden aangewezen.

Moeten de statuten nu direct gewijzigd worden?
Nee, dat is niet nodig, maar de WBTR is wel een goede reden om de ‘oude’ statuten kritisch te beoordelen en af te stoffen. Bij de eerstkomende statutenwijziging moet een regeling over belet en ontsteltenis in de statuten worden opgenomen. Ook moeten de statuten worden aangepast als deze een regeling bevatten waarbij een bestuurder of commissaris meer stemmen kan uitbrengen dan alle andere bestuurders of commissarissen samen. Als de huidige statuten een regeling bevatten waarbij een bestuurder of commissaris wel meer stemmen kan uitbrengen dan alle andere bestuurders of commissarissen samen, dan kan na 1 juli 2026 geen beroep meer worden gedaan op die bepaling.

Vragen over de WBTR? De advocaten van de praktijkgroep Ondernemingsrecht van Daniels Huisman advocaten adviseren u graag. Neem dan contact op met een van de advocaten van onze Praktijkgroep Ondernemingsrecht. Zij helpen u graag verder.

Daniels Huisman advocaten
Praktijkgroep Ondernemingsrecht
Mr. Martijn Samsen

Deze blog is met aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van algemene en informatieve aard. De informatie in de blog kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in de blog dient derhalve niet als juridisch advies te worden beschouwd. Daniels Huisman aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit de blog.