De directie stelt zich niet aansprakelijk

Ondernemers wanen zich regelmatig geheel ten onrechte veilig achter de door hen gehanteerde algemene voorwaarden. De eerste vraag blijft altijd of de algemene voorwaarden wel van toepassing zijn, waarvoor het noodzakelijk is dat deze op een correcte wijze ter hand zijn gesteld (meer lezen..)

Onredelijk bezwarende bedingen
Op het moment dat aan alle wettelijke vereisten is voldaan en de algemene voorwaarden van toepassing zijn, dan ontstaat het vraagstuk of een bepaling al dan niet onredelijk bezwarend is. De wet kent een tweetal lijsten, te weten de zwarte en grijze lijst.

Zwarte lijst
In de zwarte lijst wordt een opsomming gegeven van bepalingen die per definitie onredelijk bezwarend zijn bij een overeenkomst tussen de gebruiker van de algemene voorwaarden en een natuurlijk persoon, die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf. Hierbij moet onder meer gedacht worden aan een beding: “dat de gebruiker de bevoegdheid geeft de door hem bedongen prijs binnen drie maanden na het sluiten van de overeenkomst te verhogen, tenzij de wederpartij bevoegd is in dat geval de overeenkomst te ontbinden”.

Grijze lijst
De grijze lijst geeft een opsomming van bedingen die worden vermoed onredelijk bezwarend te zijn bij een overeenkomst tussen de gebruiker van de algemene voorwaarden en een natuurlijk persoon, die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf. Een alom bekend beding is: “dat de gebruiker of een derde geheel of ten dele bevrijd is van een wettelijke verplichting tot schadevergoeding”.

De bordjes waarop staat: “de directie stelt zich niet aansprakelijk voor………” betreft een bekend voorbeeld van het laatstgenoemde beding. In beginsel houdt een beding op de grijze lijst in dat deze onredelijk bezwarend moet worden geacht. De gebruiker dient aan te tonen dat het beding in de gegeven omstandigheden niet onredelijk bezwarend is. Er is in zo’n geval dus sprake van omkering van de bewijslast. In het geval van het uitsluiten van aansprakelijkheid is het eigenlijk ook wel logisch dat dit wordt vermoed onredelijk bezwarend te zijn. Anders zou iedereen zijn eigen aansprakelijkheid op een wel heel simpele wijze kunnen uitsluiten en op die manier de wettelijke regelgeving buiten spel kunnen zetten.

Het is dus een misverstand te denken dat u, als gebruiker, zich altijd kunt beroepen op de algemene voorwaarden op het moment dat deze op een correcte wijze ter hand zijn gesteld (en wordt voldaan aan de overige wettelijke voorwaarden). Er kunnen immers bedingen in uw algemene voorwaarden zijn opgenomen die onredelijk bezwarend zijn, dan wel dat daartoe een vermoeden bestaat.

Voor een ondernemer is het (altijd) goed om te weten wat uw positie is ten opzichte van uw wederpartij. Een onredelijk bezwarend beding kan namelijk wel worden opgenomen in uw algemene voorwaarden. Ten slotte gaat er veelal wel een (behoorlijke) afschrikkende werking vanuit. Het is anderzijds voor een ondernemer van belang te weten dat een beding – bij een juridische discussie – geen stand zal houden, dan wel de kans daarop gering is. Dit onder het mom van ‘beter voorkomen, dan genezen’.

Mocht u vragen hebben over het gebruik van algemene voorwaarden, of wilt u uw eigen algemene voorwaarden laten opstellen of checken, neem dan contact op met mr. Niek Brands, lid van de praktijkgroep Ondernemingsrecht en Insolventierecht.

Voor meer blogs over Ondernemingsrecht en Insolventierecht: klik hier

Deze blog is met veel aandacht en zorgvuldigheid geschreven, maar bevat informatie van  algemene informatieve aard. De informatie in de blog kan, afhankelijk van de omstandigheden van uw specifieke geval, niet of verminderd van toepassing zijn. De informatie in de blog dient derhalve niet als juridisch advies te worden beschouwd. Daniels Huisman aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het gebruik van de informatie uit de blog.